270,00 ₺
Etiket Fiyatı: 360,00 ₺
Bu kitap, Boğos Piranyan’ın 1914’te Merzifon’da yayımlanan Ermenice Nor Khoharar (Yeni Aşçı) başlıklı yemek kitabının çeşitli ekler ve fotoğraflarla zenginleştirilmiş çevirisidir.
Uzun yıllar Merzifon Amerikan Koleji’nin aşçılığını yapan Boğos Piranyan, kitapta, Anadolu’nun geleneksel lezzetlerinin yanı sıra, Batı kaynaklı çeşitli tariflere de yer veriyor. Kitapta, çorbalardan bastılara, kebaplardan köftelere, pilavlardan musakkalara, dolmalardan hamur işlerine, balıklardan tatlılara 243 tarif yer alıyor.
Aşçının Kitabı, Anadolu’nun kültürel, tarihsel, sosyolojik tarihine ışık tutmayı da hedefleyen bir bakış açısıyla yayına hazırlandı. Bu amaçla, kitaba çeşitli makaleler ve fotoğraflar eklendi.
Boğaziçi Üniversitesi’nden Zafer Yenal kitabın girişinde yer alan “Nor Khoharar’ı Okurken” başlıklı yazısında, Aşçının Kitabı’nın yemek sosyolojisi ve güncel kültürel tartışmalar açısından ne tür anlamlar taşıdığı üzerinde durdu. Kitabın çevirmeni ve Sofranız Şen Olsun adlı yemek-anı kitabının yazarı olan Takuhi Tovmasyan, “Yamağın Sözü” başlıklı yazısında, Piranyan’ın eserinin kendisine hatırlattıklarını kâğıda döktü. Araştırmacı Turgut Kut, “Boğos Piranyan’a ve Eski Yemek Kitaplarına Dair Bir Not” başlıklı yazısında, Osmanlıca ve Ermenice Harfli Türkçe yemek kitapları hakkında tarihsel bilgiler verdi. Tarihçi Nazan Maksudyan ise “Merzifon Anadolu Koleji’nin Kısa Tarihçesi ve Aşçı Boğos Piranyan” başlıklı yazısında, Piranyan’ın aşçılığını yaptığı kolejin tarihine ışık tutarken, yazarın yaşam öyküsünün de izlerini sürdü.
Merzifon Anadolu (Anatolia) Koleji’nde 18 yıl aşçılık yapan Boğos Piranyan’ın yazdığı Aşçının Kitabı, çok önemli bir tarihsel belge olma özelliğini taşıyor.
Bu kitap Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde İstanbul dışında bilinen yemekler ve bu yemeklerin niteliği hakkında önemli bilgiler veriyor. Aşçının Kitabı’nı aynı dönemlerde yazılmış ve genellikle İstanbul’da basılmış yemek kitaplarıyla karşılaştırmak suretiyle, geç dönem Osmanlı İmparatorluğu’nda rastlanan yemek kültürleri hakkında daha derinlikli ve anlamlı analizler yapmak mümkün.
(…) Böylelikle Türkiye Cumhuriyeti devleti sınırları içinde kalan topraklarda yaşayan ve yaşanmış olan farklı topluluklar arasındaki tarihsel etkileşimlerin niteliği ve bunların yemek alanında nasıl yansıdığı sorusuna cevaplar üretebiliriz. Bu noktada Boğos Piranyan’ın kitabının önemini daha iyi kavramak mümkün.
Zafer Yenal, Boğaziçi Üniversitesi
Tam 243 tarif: çorbalar, bastılar, kebaplar, köfteler, pilavlar, makarnalar, musakkalar, tavalar, dolmalar, hamurişleri, balıklar, tatlılar, reçeller, soslar, ezmeler, şuruplar, kekler,
dondurmalar, turşular…
Yaşamı hakkında bize ulaşan bilgiler çok azdır. 1896'dan 1915'e dek, Merzifon'daki Anatolia College'ın (Anadolu Koleji) aşçılığını yaptığı bilinmektedir. 1915 tehciri sırasında Kolej'de kalan son Ermenilerden biri olduğu kaydedilmiştir ancak akıbeti hakkında kesin bilgiye ulaşılamamıştır. Ancak Amerikalı misyoner Bertha Moley günlüğüne 8 Temmuz 1915'te düştüğü notta şu bilgiye rastlıyoruz. "Artık bütün Merzifonlu Ermenilerin tehcire gönderildiği bu zamanlarda umutsuzluğa düşen okul aşçısı Piranyan, akşam duası için yapılan toplantıda cebinden küçük bir şişe çıkarır ve içindeki zehri içmeye niyetlendiğini söyler. Ardından dini ayin sırasında sakinleşen Baron [Bay] Boğos bu kararı uygulamaktan vazgeçer ve şişeyi, okul müdürü Dr. White'e teslim eder." Şunu da biliyoruz ki o dönem intihar da yaygın bir kurtuluş yöntemi olarak görülüyordu. Aşçının Kitabı'nın 1914'te Merzifon'da Hagop M. Sırabyan'ın sahibi olduğu Anatolia Matbaası'nda yapılan Ermenice basımı, bez cilt (7,5 kuruş) ve karton kapak (5 kuruş) olarak satışa sunulmuştur.
Aras Yayıncılık'tan 2008 yılında çıkan Aşçının Kitabı 1914'te Merzifon'da yayımlanan Ermenice Nor Khoharar (Yeni Aşçı) adlı yemek kitabının çeşitli ekler ve fotoğraflarla zenginleştirilmiş çevirisidir.
Milliyet Kitap Şebnem İşigüzel 01.05.2012
Virgül Dergisi Ahmet Eken 01.01.2009
Yeni Şafak Gazetesi Mustafa Özel 23.11.2008
Milliyet Gazetesi Hülya Ekşigil 01.08.2008
Hürriyet Gazetesi Sahrap Soysal 08.07.2008
Taraf Gazetesi Özlem Ertan 08.07.2008
Radikal Gazetesi Celâl Üster 04.07.2008
Hürriyet Gazetesi Serhan Yedig 29.06.2008
Sabah Gazetesi Figen Yanık 28.06.2008
Radikal Gazetesi Nigar Avşar 28.06.2008
Agos Gazetesi Tamar Nalcı 20.06.2008