Foto Galatasaray, Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan ve 1985’e dek kesintisiz hizmet veren Foto Galatasaray’ın tarihine ışık tutuyor. Meslek hayatı boyunca 1942 Varlık Vergisi, 6-7 Eylül 1955 olayları, 1974 Kıbrıs Savaşı başta olmak üzere, köyden kente göçün en şiddetli yaşandığı yıllara ve ülkenin geçirdiği demografik ve sosyolojik değişimlere kamerasıyla tanıklık eden Maryam Şahinyan, geride bıraktığı 200 bin imajlık arşiviyle, bizlere bütün bir Cumhuriyet tarihinin görsel izdüşümünü sunuyor.
Sanatçı/Araştırmacı Tayfun Serttaş’ın editörlüğünde hazırlanan eserde, İstanbul’un yakın dönem klasik fotoğraf stüdyolarından bugüne ulaşabilmiş Foto Galatasaray arşivinden seçilen bine yakın fotoğraf yer alıyor. SALT Araştırma ve Programlar direktörü Vasıf Kortun ve yazar Karin Karakaşlı’nın sunuş yazılarıyla zenginleşen kitapta arşiv fotoğrafları, “Kültürel Temsiliyet”, “Toplumsal Cinsiyet”, “Göç ve Değişme”, “İdealize Edilmiş Çocuk Bedenleri” ve “Moda Yansımaları” gibi çeşitli başlıklar altında inceleniyor.
Kimler gelip geçmiyor ki elli yıl boyunca Maryam Şahinyan’ın I. Dünya Savaşı’ndan kalma körüklü kamerasından… Birkaç on yıl içinde şehrin demografik haritasından silinecek olan Katolik din görevlileri, Ermeni rahibeler, bar mitsva’ya giren Musevi çocuklar, hatıra fotoğrafı çektiren Rum kızlar, Bolşevik Devrimi’nden kaçıp İstanbul’a sığınan Ruslar, opera sanatçıları, müzisyenler, göçlerle İstanbul’u mesken tutan taşralılar…
Foto Galatasaray, çehresi günbegün değişen İstanbul’un tarihini bir kez daha yazmaya çağrı niteliğinde. Türkiye’nin ilk kadın stüdyo fotoğraf sanatçısı Maryam Şahinyan’ın objektifinden akıp giden İstanbul’un tarihi…
Foto Galatasaray, 1935’ten 1985’e kadar Beyoğlu Galatasaray’daki mütevazı stüdyosunda fotoğrafçılık yapan Maryam Şahinyan’ın tüm mesleki arşivinin yeniden görselleştirilmesi üzerine kuruludur. Cumhuriyet sonrası kentin sosyo-kültürel haritasında gerçekleşen demografik dönüşümler ve tanıklık ettiği tarihsel dönem açısından benzersiz bir envanter olan arşiv, İstanbullu bir kadın stüdyo fotoğrafçısının yarım asırlık mesleki kariyerini gözler önüne sermesi açısından da emsalsizdir. Pek azının gerçek arşivleri bugüne ulaşabilen İstanbul fotoğraf stüdyolarının sosyolojik açıdan çok özgün bir kesimini temsil eden Foto Galatasaray, tarihsel kesintilerle derinden etkilenen toplumsal hafızaya ilişkin kural koyucu saptamalar üzerine eleştirel bir yaklaşım geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Bu çalışma 22 Kasım 2011 – 22 Ocak 2012 tarihleri arasında SALT Galata’da gerçekleşen “Foto Galatasaray” isimli Açık Arşiv sergisinin tamamlayıcı bir uzantısı olarak hazırlanmıştır.
Foto Galatasaray is based on re-visualizing the complete archive of Maryam Şahinyan, who worked in her modest studio in Beyoğlu Galatasaray, between 1935 and 1985. The archive’s uniqueness is twofold: it is an unmatched inventory of ahistorical era, having witnessed the demographic transformations of the city’s socio-cultural map in the period after the foundation of the Republic. The archive also exhibits the Professional career of a woman studio photographer from İstanbul who worked for half a century. Very few of the real archives of the İstanbul studios reached our day and Foto Galatasaray represents a very specific, sociologically unique segment of the studios. Foto Galatasaray aims to develop a critical approach to categorical determinations relating to common memory influenced deeply by historical interruptions.
This work was prepared to complement the “Foto Galatasaray” Open Archive exhibition, realized in SALT Galata between November 22nd, 2011 and January 22nd, 2012.
Sanatçı, yazar ve sosyal bilimci. İstanbul ve Bodrum'da yaşıyor. İstanbul Üniversitesi Sosyal Antropoloji programından 2004 yılında 'kent antropolojisi' alanında hazırladığı tez çalışmasıyla mezun oldu. Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Disiplinlerarası Sanat programındaki yüksek lisansını, 'Modernizm ve kültürel temsiliyet olguları bağlamında İstanbul'da fotoğraf ve azınlıklar' konulu tez çalışması ile 2007'de tamamladı. Üniversite eğitimi boyunca yurt içi ve dışında birçok akademik ve bağımsız projeye dahil oldu. Farklı süreli yayınlar için 2000-2006 arasında 'azınlıklar' konulu yazı dizileri hazırladı.AIF Residency Program, Arab Image Foundation, Beyrut, Lübnan (2011), Accented Residency Program, The Delfina Foundation, Londra, İngiltere (2010), Platform Garanti Güncel Sanat Merkezi, İstanbul (2009) gibi kurumlarda sanatçı misafir programlarına katılmıştır.
Çalışmakta ve ürettiği konular arasında kent antropolojisi, sivil toplum, toplumsal cinsiyet, ötekinin kültürel mirası, gündelik yaşam sosyolojisi, azınlıklar, kentsel dönüşüm, göç ve değişim, sosyo-politik stratejiler ve minör politika bulunmaktadır. Yapıtları, başta İstanbul olmak üzere Londra, Paris, Amsterdam, Berlin, Beyrut, Atina, Varşova, Selanik ve Frankfurt gibi birçok kentte gerçekleşen solo ve karma sergilerde kamuya açılmıştır. Stüdyo çalışmalarına Garanti Platform Güncel Sanat Merkezinde devam etmektedir.
Gazete Duvar Kültigin Kağan Akbulut 04.05.2018
Biamag Pınar Tarcan 28.04.2018
Kaos 25.04.2018
Dada Kitap 24.04.2018
CNN Türk 19.04.2018
The New York Times Esin Göknar 04.06.2015
Hürriyet Gazetesi Ertuğrul Özkök 30.12.2011
Taraf Gazetesi Serdarhan Aksoy 27.12.2011
Agos Gazetesi Ani Çelik Arevyan 16.12.2011
Radikal Gazetesi Karin Karakaşlı 12.12.2011
Cumhuriyet Gazetesi Ayşegül Özbek 10.12.2011
Yeni Şafak Aysel Yaşa 10.12.2011
Vatan Gazetesi Sanem Altan 09.12.2011
Sabah Gazetesi Nur Çintay 04.12.2011
Akşam Gazetesi Eyüp Tatlıpınar 03.12.2011