172,50 ₺
Etiket Fiyatı: 230,00 ₺
Zabel Yesayan’ın 1916’da kaleme alınan ancak 1924’e kadar saklı kalmış novellası Son Kadeh (Verçin Pajagı) pek çok eleştirmene göre yazarın en güçlü eseri ve kendi dönemi açısından da bir hayli cüretkar. Novella, metnin kahramanı Adrine’nin “yasak aşk”ı Arşag’a yazdığı notlardan (belki de uzun bir mektuptan) oluşuyor. Bu notlarda “yasak aşk”ına kendisini tüm çıplaklığıyla anlatmayı deneyen ve bunun için en utandığı şeylerle dahi yüzleşmeyi göze alan Adrine bir yandan geçmişine bakıp kendisi ve evliliğiyle hesaplaşırken, bir yandan da “aşk”ın ne olduğunu kavramaya çalışıyor. Yesayan, çatışan hisler, içgüdüler ve fikirlerden meydana gelme bir karmaşanın içine hapsolmuş ve bu karmaşadan çıkmayı arzulayan, kendisine yeniden yaşama imkânı verecek bir çıkış yolu arayan genç bir kadının aracılığıyla bizi “kadın ruhu”nun katmanlı zenginliğini keşfetmeye davet ediyor. Üstüne bu keşfe arka planda İstanbul (ve özellikle Üsküdar) eşlik ediyor. Yesayan okurlarının artık aşina oldukları sarhoş edici tabiatı, bu tabiatın yoğun kokuları, sesleri ve tatları ile…
En yükseklerden bir hissiyat dalgalanıyordu içimizde ve fikirlerimize hususi bir ritim veriyordu. Bu anda sinekler ortadan kaybolmuştu ve törenvari bir sessizlik hüküm sürüyordu havada. Şimdi sanki sadece ışınların aydınlık oyunları birbirlerine karışıyor ve sürekli değişen bir hızla şekiller oluşturuyorlardı. Yakın mahalle sessizdi, uzak mahalleler sessizdi ve bütün payitahttan tek bir fısıltı bile yükselmiyordu. Aniden, uzak ve tok bir gürültü, yabancı denizlerden gelen bir geminin düdüğü, bu sessizlik fasılasına hükmetti, yuvarlandı, yayıldı ve sesin titreşimleri adım adım dalgalanarak bizden uzaklaştı, sonra yankılarla bir kez daha kuvvet kazandı. O an işte sen girdin salona.
Yazar ve çevirmen. 1878 yılında Üsküdar'da doğdu; gençlik yıllarını burada geçirdi. İlk edebi eseri 1895'te yayımlandı. Aynı yıl Paris'e gitti; Sorbonne'da edebiyat ve felsefe derslerini takip eti. İstanbul'a ancak 1908'de, Meşrutiyet ilan edilince kesin dönüş yaptı. Yazarlık kariyerinin bu en verimli yıllarında kaleme aldığı öykü, deneme ve romanlarında, kadın hakları ve kadınların toplumsal yaşamdaki konumlarına geniş yer ayırdı. Yazıları ve çevirileri Fransızca ve Ermenice dergi ve gazetelerde yayımlandı.
24 Nisan 1915'te, Ermeni aydınlarının çıkarıldığı ölüm yolculuğundan bir hastanede saklanarak kurtuldu. Bir süre Bulgaristan'da kaldıktan sonra Bakü'ye geçti; Ermeni mülteci ve yetimler için yardım faaliyetlerine katıldı. 1921'de Paris'e döndü.
Ermenistan hükümetinin daveti üzerine 1933'te Yerevan'a göç etti. Yerevan Devlet Üniversitesi'nde edebiyat dersleri verdi. 1934'te Ermenistan Yazarlar Birliği'nin üyesi oldu. 1937'de Stalin kovuşturmaları sırasında tutuklanıp Sibirya'ya sürüldü. Ölüm tarihi ve yeri kesin olarak bilinmemektedir.
Paros Ayda Baloğlu 01.03.2019
Bianet Serdar Korucu 04.02.2019
Birgün Fatma Özkaya Şakul 10.01.2019
Edebiyat Haber Merve Koçak Kurt 02.01.2019
K24 Alâra Kuset 13.12.2018
Gazete Duvar Emek Erez 29.11.2018