Nikolay Marr

Rus-Sovyet Doğu araştırmaları ekolünün en önemli temsilcilerinden biridir. Özellikle Kafkas halklarının dilleri, tarihleri ve kültürleriyle ilgilendi. Ani kentinde yaptığı arkeolojik kazılarla Ermeni kültürüne eşsiz katkılarda bulundu. 25 Aralık 1864’te Kutaisi’de doğdu. Babası İskoç, annesi Gürcü’ydü. Çocukluk yıllarını Gürcistan’ın Ozurgeti kasabasında geçirdi. 1884’te St. Petersburg Devlet Üniversitesi Doğu Bilimleri Fakültesi’ne kabul edildi. Uzmanlığını Armenoloji, Kartveloloji, Farsoloji ve klasik filoloji alanlarında yaptı. 1891’de Petersburg Üniversitesi Armenoloji Kürsüsü’ne doçent, 1900’de Armenoloji-Kartveloloji Kürsüsü’ne başkan olarak atandı. 1901’de dilbilimi dalında doktor mertebesine yükseldi ve profesör unvanını aldı. 1922’de Lenin’in inisiyatifi ve tavsiyesiyle Maddi Kültür Tarihi Enstitüsü’nü kurdu ve ölümüne dek idaresini üstlendi. 1925-30 yılları arasında Leningrad Devlet Kütüphanesi Müdürlüğü yaptı.1930’da SSCB Bilimler Akademisi Yardımcı Başkanı seçildi. 1931’de SSCB Bilimler Akademisi Yafetoloji Enstitüsü’nü kurdu (daha sonra Dil ve Düşünce Enstitüsü adını aldı). Bilimsel çalışmalarının ilk dönemlerinde farklı dillerde elyazmalarını karşılaştırıp incelemekle uğraşan Marr, dilbilimi alanında terimlerle, edebi-kültürel karşılılıklarla, etkileşimlerle ilgilendi. Varsayımlarını bir araya getirerek oluşturduğu ve gitgide geliştirdiği “Yeni Öğreti” anlayışı, temelindeki bazı tutarsızlıklara rağmen bir ekol haline geldi. 1934’te Leningrad’da hayatını kaybetti.