Anı

Türkiye’nin en uzun soluklu tiyatro dergisi Kulis’i tam elli yıl boyunca yayımlayan Hagop Ayvaz ömrünü tiyatroya adamıştı. Sahneye ilk kez 1920’lerde çıkan, Cumhuriyet’in ilk yıllarından 2000’lere dek Türk ve Ermeni sanatçıların sahneye koyduğu neredeyse tüm oyunları bizzat izleyen, dergisiyle sahne sanatlarının nabzını tutan Ayvaz, Türkiye tiyatro tarihinin hazine sandıklarından biriydi.

Kendisi de oyunculuk yapan, oyunlar yöneten ve genç oyuncular yetiştiren…

Postmodern Rusça edebiyatın en önemli isimlerinden Andrey Bitov, Rusçada ilk kez 1969’da Ermenistan Dersleri: Pek de Küçük Olmayan Ülkeye Yolculuk adıyla yayımlanan bu seyahatnamesinde, 1967 Eylülü’nde Sovyet Ermenistanı’nda geçirdiği on günü yenilikçi bir üslupla aktararak edebi bir şaheser yarattı. Merak uyandırıcı bir şekilde, gazetecilikle bir ilgisi olmamasına rağmen bir gazete tarafından Ermenistan’ın çağdaş şehir planlamacılığı hakkında bir röportaj yapması…

Aslan Kadının Mirası, Arlene Voski Avakian’ın, Amerika’da geleneksel bir Ermeni aileden gelip bir kadın ve feminist olarak kendini inşa edişinin zorlu serüvenini anlatıyor. 1915’te soykırımdan sağ kurtulmuş bir ailenin üçüncü kuşaktan torunu olan Avakian, geleneksel orta sınıf değerlerle donanmış bir ortamda yetiştikten sonra kişiliğini, kimliğini arama ve bulma mücadelesini adım adım ilerleyerek aktarıyor metinde. Sahiciliği yazarın her an kendini sorgulayan…

Elveda Antura, 1915 Felaketi’nin gölgesinde büyüyen bir neslin yaşadıklarını gözler önüne seriyor. Beş yaşındayken çıkarıldığı ölüm yolculuğunda ve sonrasında Cemal Paşa’nın Antura’daki yetimhanesinde yaşadıklarını tüm çıplaklığıyla anlatan Karnig Panyan, her şeye rağmen hayatta kalmayı başaran kendi gibi yüzlerce, binlerce çocuğun hikâyesine kulak vermeye çağırıyor okuru.

Karnig Panyan, 1915-1918 yılları arasında, İttihat ve Terakki yönetiminin kilit isimlerinden Cemal Paşa’nın Ermeni, Türk…

Renkler Ülkesine Yolculuk adıyla derlediğimiz bu eser, 20. yüzyılın en büyük Rus yazar ve şairlerinden biri olan Osip Mandelştam’ın 1930’da eşi Nadejda Mandeştam’la birlikte Ermenistan’a yaptığı geziden sonra kaleme aldığı Ermenistan Yolculuğu nesrini, Ermenistan şiirlerini, eşinin bu geziye dair anılarını ve Mandelştam edebiyatını inceleyen iki makaleyi içeriyor. 1929’da, redaksiyonunu yaptığı çeviri bir eserin künyesinde “yanlışlıkla” kendi adı çevirmen olarak geçince intihal suçlamalarına…

Dünyaca tanınmış Rus yazar Vasili Grossman’ın Ermenistan izlenimlerini kaleme aldığı Taşlar Ülkesine Yolculuk, yazarın ilk kez ziyaret ettiği Kafkas coğrafyasına dair tanıklığı olmanın çok ötesine geçen, yer yer sarsıcı, yer yer lirik ama her yönüyle güçlü bir metin. Grossman kitapta, hayata, Sovyet insanına, Rus, Ermeni, Yahudi kimliklerine, milliyetçilik ve antisemitizm, Stalinizm gibi konulara ilişkin tartışmalarla, zengin bir malzemeyi usta yazarlara özgü…

Usta öykücü Hagop Mıntzuri’nin 1897-1940 yıllarını kapsayan bu anıları, imparatorluğun son yıllarından cumhuriyetin başlangıcına uzanan, İstanbul’un çoktan mazi olmuş dönemine tanıklık ediyor. Köyü Armıdan’dan ailesiyle birlikte İstanbul’a fırıncılık yapmaya gelen çocuk yaştaki Mıntzuri, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki günlük yaşamı, Beşiktaş ve Hisar’daki fırınlarının etrafındaki Türk, Ermeni, Makedon, Rum, Arnavut esnafı, Cuma Selamlığı’nda gördüğü padişahları, ekmek vermeye gittiği haremli selamlıklı köşkleri, Galata’yı, Pera’yı,…

1902'de Tekirdağ'da doğan ve 1972'de İstanbul'da hayatını kaybeden Apraham Kasapyan'ın Ermenice olarak kaleme aldığı hayat hikâyesinin Türkçe çevirisi. 1915'te ailesi ve akrabalarıyla birlikte tehcir adı altında ölüme gönderilen Kasapyan'ın bu yıllara dair tanıklığı yürek yakan hikâyeler içeriyor. Katliamlardan sağ kurtulan Kasapyan'ın sonraki yıllarda, 20 Sınıf Nafıa Askerliği ve Varlık Vergisi gibi yıkıcı etkileri olan uygulamalar sırasında yaşadıklarına da ışık tutan…