Vasili Grossman

1905’te Ukrayna’nın Berdiçev şehrinde, Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1929’da Moskova Devlet Üniversitesi’nin kimya bölümünü bitirdi. 1934’te “V gorode berdıçyove” (“Berdiçev Şehrinde”) adlı ilk hikâyesini ve Glyukauf adlı romanını yayımladı. II. Dünya Savaşı sırasında, Kızıl Ordu’nun yayın organı Krasnaya Zvezda(Kızıl Yıldız) gazetesinde muhabirlik yaptı. 1944’ün sonlarına doğru kaleme aldığı “Treblinka Cehennemi” bir Nazi ölüm kampıyla ilgili ilk makale olup Nürnberg Mahkemeleri’nde kanıt olarak kullanıldı. Savaş muhabiriyken tuttuğu defterler ve yazdığı makaleler 2007’de Anthony Beevor ve Lyuba Vinogradova’nın editörlüğünde Savaşta Bir Yazar: Vasili Grossman Kızıl Ordu’yla 1941-1945 başlığı altında derlendi (Can Yay., 2013). 1942 tarihli savaş romanı Narod bessmerten (Ölümsüz Halk) ve 1952 tarihli Za pravoya delo (Haklı Bir Dava Uğruna) ile ünlenen yazarın en tanınmış eseri, 1961’de KGB’nin daktilo edilmiş metnine el koyduğu Jizn i sudba, yani Yaşam ve Yazgı’dır (Can Yay., üç cilt, 2012). Grossman’ın sağlığında yayımlandığını göremediği bu eser ve daha sonra üzerinde çalıştığı Vsyo teçyot (Her Şey Geçip Gider, Can Yay., 2013) Rusya’da ancak 1980’lerin sonunda basılabildi. 1964’te Moskova’da hayatını kaybetti.