Yayın koordinatörümüz Mayda Saris’in Aras Yayıncılık’tan çıkan yeni kitabı ‘İzi Kalır Hatıraların’ okurlarla buluştu. Hayatın içinden iz bırakan yaşam öykülerinin dillendirildiği kitapta, Saris’in 2001-2007 yılları arasında Agos’ta yayımlanan ve bu kitap için yeniden ele alarak geliştirdiği söyleşilerinin yanı sıra, kitap için özel olarak yapılmış ve ilk kez gün ışığına çıkan söyleşileri de yer alıyor.
Ara Güler, Nuri İyem, Erol Sarafyan, Sarkis, David Dickinson, Sakıp Sabancı, Raffi Portakal, Metin Kaşo, Odando Carlo Calumeno ve Nouritza Matossian gibi ünlü isimlere rastladığımız kitapta, okurların söyleşi yapılan kişilerin hayatlarına daha kolay nüfuz edebilmeleri amacıyla, metinlere çok sayıda eski ve yeni fotoğrafın eşlik etmesine özen gösterilmiş.
Siyasal ve kültürel geçmiş
Mayda Saris, yaptığı söyleşilerde bireysel hayat hikayelerinin izini sürerken, Türkiye’nin ve özelde Türkiye Ermeni toplumunun siyasal ve kültürel geçmişine ve bugününe dair pek çok bilinmeyenin gün ışığına çıkmasına aracılık ediyor.
Otuz söyleşiden oluşan kitapta, Türkiye’ de Cumhuriyet Dönemi’ nin sanat hayatına çeşitli alanlarda verdikleri ürünlerle damga vuranların ülkenin siyasal ve toplumsal tarihine kazınmış trajedilere bizzat tanıklık edenlerin yıllar boyu sabır ve tutkuyla çalışıp Anadolu Ermeni kültürünün izlerini bugüne taşıyanların kimliklerinin bastırılmış, gizli kalmış ‘Ermeni’ bileşeniyle yetişkinlik çağlarında buluşup onu sahiplenenlerin bireysel ve toplumsal travmaların kendi hayatlarında açtığı yaraları sanat ve insan sevgisiyle saranların diasporada ve Türkiye’ de, bir ömür boyu memleket hasretiyle yaşayanların belleklerinde iz bırakan hatıraları yeniden canlanıyor.
Sunuş Selçuk Erez’den
Sunuş yazısını kaleme alan Selçuk Erez, “Bu yapıtta yer alan birçok söyleşi, bilmediklerimizi gün ışığına çıkararak bu toprakların hem sanat, hem de sosyal tarihine ışık tutuyor” cümlesiyle vurguluyor kitapta dillendirilen anıların değerini.
Kitap, fotoğraf sanatının dünyaca ünlü ustası Ara Güler söyleşisiyle başlayıp, çağdaş sanatın büyük ismi Sarkis’le sona eriyor.
Her söyleşinin okura aktardığı birikim, aynı ölçüde heyecan verici. Ünlü-ünsüz, genç-yaşlı, hepsi de toplumsal tarihten bir sayfa serebiliyor önümüze.
“Bunun adına vatan denir”
Ara Güler, “Beyoğlu’nun bütün sokaklarında hatırası olması demek bir sürü şey demektir. Mesela ben bir sokaktan geçerim, yukarıya bir pencereye bakarım. Melek Sineması’nın arka sokaklarından birinde Despina diye bir kız vardı… Göz takmışımdır mesela… Orada bu kız otururdu, şurada öbürü… İnsanlar hatıralarıyla yaşar, bir şehir hatıraları için vardır. Niye bu şehir benim şehrimdir bilir misin? Vatan, millet, Sakarya için değil… Bu şehir benim yaşadığım muhittir, aşklarımı burada yaşamışımdır, filan köşede işemişimdir, şurada dayak yemişimdir, orada bir herifı dövmüşümdür, bu benim vatanımdır çünkü bu içinde yaşadığım muhittir, yaşanmışlık vardır… İstanbul’ da geçmişim vardır, duvarlara benim kokum sinmiştir. İşte bunun adına vatan denir, anladın mı?” derken, Sarkis “Çocukluğumun geçtiği Çaylak Sokak adını verdiğim 1986’daki İstanbul sergimde, sanıldığının aksine ailemden çok şey vardı. İnsanları biraz da şaşırtmıştı bu durum, çünkü onlar bunca yıl Paris’te yaşadıktan sonra değiştiğimi, parizyen bir modernist olduğumu düşünmüşlerdi. Fakat gördüğünüz gibi tam aksine bunca yıl sonra da ben parizyen olamadım. Sadece çok kültürlerle konuşan bir kişiyim. İstanbulluyum… ” sözleriyle vurguluyor İstanbul’ a ve geçmişine olan bağlılığını.
Yüreklerde saklı kalanlar
Saris, duygusal önsözünde gizemli bir yolculuk olarak nitelendiriyor, belleklerde gezinmeyi: “Zamanla tutkuya dönüşen, gizemli bir yolculuktu benimkisi. Sohbet ederek, soru sorarak, yüzeye çıkan anıları paylaşıp yorumlayarak, adım adım ilerlediğim bir yolculuk… Her keşif önümde yeni ufuklar açıyor, araladığım kapılardan sızan ışık huzmeleri farklı bir renge boyuyordu dünyamı. Yaşanmışlıkları belgeleyen görsel malzemelerle daha da renklendi yolculuğum. Geçmişin canlandığı resimler, sevgilinin parmak izini taşıyan tozlu mektuplar ve eski fotoğraflarda unutulan portreler kimi bugüne ait, kimi yüzyıl öncesinden kalma yaşam sahneleri…
Söyleştiğim insanlar benimle hayat hikayelerini paylaşıp yıllarca belleklerinde taşıdıkları, üstü kapalı kalmış gerçekleri dillendirirken, sırtlarında taşıdıkları bir yükten kurtulmuşçasına, adeta hafifliyorlardı. Bense geçmişin soluğunu hissetmenin, yüreklerde saklı kalanları okurlarıma taşımanın mutluluğunu tadıyordum.”
Fuarda imza günü
Mayda Saris, 3 Kasım Cumartesi günü Kitap Fuarı’nda ‘İzi Kalır Hatıraların’ başlıklı kitabını imzalayacak. Saat 13.00-16.00 arasında Aras Yayıncılık’ın standında okurlarla buluşacak olan Saris, imza gününde kitabıyla ilgili soruları cevaplandırarak, okurlarına çalışmalarıyla ilgili bilgi verecek.
