217,50 ₺
Etiket Fiyatı: 290,00 ₺
Aram Andonyan tarafından kaleme alınan ve Ermeni soykırımı hakkındaki, özellikle de 1916’da Suriye çöllerinde yaşananlar konusundaki en önemli kaynaklardan biri olan Cürm-ü Âzam Halep Muhacirin Müdüriyeti Başkâtibi Naim Bey’in Tanıklığında Ermeni Soykırımı, Naim Bey’in Andonyan’a teslim ettiği el yazması notları ve Andonyan’ın derlediği bilgileri, telgrafları, resmî Osmanlı belgelerini ve birinci dereceden şahitlerin tanıklıklarını içeriyor. Andonyan’ın sözleriyle, “Ermeni şehadet yazımında eksik olan kurbanların sesini” duyuran kitap, tehcirin ve katliamların üzerinden henüz birkaç yıl geçmişken tanıklıkların toplanmış olması bakımından da ayrı bir önem ve değer taşıyor.
Andonyan’ın kitabının özelliği, sadece Andonyan’ın Naim Efendi’den elde ettiği el yazması kopyaları veya orijinal belgeleri ihtiva etmesinden kaynaklanmaz. Andonyan’ın sözleriyle kitap, “Ermeni şehadet yazımında […] eksik olan kurbanların sesini” dile getirmektedir. Andonyan Suriye’de kaldığı yıllarda, önce saklandığı dönemde gizli olarak, sonra Halep’in İngilizlerin eline geçmesiyle yayımlanmaya başlayan Hay tzayn (Ermeni Sesi) dergisi aracılığıyla, kırımdan kurtulanlara çağrı yaparak onlardan büyük felaket hakkındaki hatıralarını yazmalarını ve kendisine ulaştırmalarını rica etmiştir. Böylece, hayatta kalmayı başarmış yüzlerce Ermeni’yle konuşmayı başaran, onların hayat hikâyelerini kâğıda dökmelerini sağlayan Andonyan, Ermeni soykırımı konusundaki en önemli arşivlerden birini oluşturmuştur. […] Andonyan bize sadece Suriye’de neler yaşandığını anlatmaz; yaşananların niçin yaşandığı konusundaki kanaatlerini de bizimle paylaşır. Andonyan’ın en çok cevabını aradığı sorulardan biri, Türk-Kürt Müslüman çoğunluğun bu cinayetlere niçin bu denli gönüllü olarak katıldığıdır. Niçin daha geniş ve büyük bir karşı çıkış olmamıştır?
Taner Akçam
İstanbul'un Kazancı semtinde, Andon ağa diye anılan bir balıkçının evladı olarak 1879 yılında dünyaya geldi. Naregyan ve Esayan Ermeni okullarından sonra Fransız okulunda eğitim gördü. Arevelk [Doğu] gazetesinde Ermeni aydınları Krikor Zohrab ile Hırant Asadur'un dikkatini çekti ve onların telkiniyle gazeteciliğe yöneldi. Dzağig [Çiçek] ve Luys [Işık] adlı haftalık gazetelerin editörlüğünü yaptı. Roman ve öykülerinin yanı sıra mizahi eserleri de vardır. 1915 sonrasında Fransa'ya yerleşti. Paris'teki Milli Ermeni Kütüphanesi Nubaryan kütüphanesinin müdürlüğünü yaptı (1928–1951). Ömrünü burada tamamladı. Paris'te, 23 Aralık 1951'de yaşama veda etti. Balkan Savaşı'nın sürdüğü tarihlerde, İstanbul'da bir gazeteci olarak, iç ve dış kaynaklardan yararlanıp, olayları yaşayan Andonyan'ın, savaşın içinde yazdığı, bol fotoğraf ve haritayla zenginleştirdiği Balkan Savaşı adlı eseri Aras Yayıncılık tarafından basıldı. Andonyan yazar ve gazeteciliğin yanı sıra okullar için ders kitapları da yazmıştır. Usta bir polemikçi olarak tanınır. Doğru bildiğini, düşüncelerini sakınmadan savunan bir fikir adamı olmuştur. Siyasi partilere girmemiş, bu bağımsızlık onun kalemine daha geniş bir serbestlik sağlamıştır. Ermeni tehciriyle ilgili yayımladığı kitaplarla da bilinir.
Agos Yetvart Danzikyan 30.04.2024
Agos Ohannes Kılıçdağı 25.04.2024