412,50 ₺
Etiket Fiyatı: 550,00 ₺
Gavroşname, Yervant Tolayan’ın, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde İstanbul’da yaşayan Ermeniler ve Türkler arasındaki ilişkilere, özellikle tiyatrocuların ve gazetecilerin kültürel, sanatsal ve politik yaşamına odaklanarak kaleme aldığı anılarından oluşuyor. Kitapta zikredilen büyük küçük isimler, ayrıntılarıyla resmedilen gelenekler, nüktedan bir dille aktarılan anekdotlar ve incelikli bir şekilde gözlemlenmiş sosyokültürel ilişkiler ve özellikle zengin teatral bilgiler açısından geçmişe dair eşsiz bir kaynaktır. Sonraki yıllarda tiyatro tarihçilerinin, filologların, tiyatro uzmanlarının çabalarıyla yazılacak olan Ermeni tiyatro tarihi, birincil ve ikincil figürleriyle, kadın ve erkek oyuncularıyla, yönetmenleriyle, oyun yazarlarıyla, oyun programlarıyla, eski ve yeni tatlarıyla bu anıda çoktan yerini almıştır.
“Gavroş,” dedi dostlarım, “madem anılarını yazacaksın, Türkiye Ermeni tiyatrosunun son otuz kırk yılıyla ilgili kitapları, gazete haberlerini gözden geçir. Böylece hafızan tazelenir.”
Dostlarımın bu tavsiyesine uymadım. Birincisi, anılarım zaten hafızamda olduğu için, ikincisi de kendi anılarımı yazmak istediğim için, başkalarınınkini değil. Dolayısıyla ve doğal olarak (Bağdasar Ağpar’ın dediği gibi) hiçbir kaynağa başvurmadan ezberimdeki anıları açtım. Hafızam bana ihanet ederse (danışmanım da olmadığına göre) en azından hatalarım yüzde yüz bana ait olacaktır, başkasına değil.
Bu durumda ne bir taslağa ne de nota gerek vardı.
Yaşadığım otuz beş mutlu bahara ve otuz beş hüzünlü sonbahara dair görüntüler açık bir kitap misali önümde duruyordu ve bunları hatasızca temize çekmek bana kalıyordu.
Mizah ve gazete yazarı, oyuncu Yervant Tolayan (Gavroş), 1883’te İstanbul’da doğdu. 1908-1926 arasında belli aralıklarla İstanbul’da, kısa bir süre Kahire’de ve 1927-1936 arasında Paris’te Gavroş mizah dergisini yayımladı. Bir dönem Mardiros Mınakyan’ın tiyatro kumpanyasının bir parçası oldu. 1915'te diğer Ermeni aydınlarla birlikte Çankırı’ya sürüldü. 1926’da İstanbul’dan ayrılarak Paris’e yerleşti. 1936’da Sovyet Ermenistanı’na göç etti. 1937’de ya da daha geç bir tarihte tutuklanarak öldürüldüğü biliniyor. Yayımlanmış kitapları şunlardır: “İdealin Peşinden (Pera’nın mizahi gelenekleri)” (İstanbul, 1910); Gavroş Asker: Askerlik Anıları, Kışla Hayatından (İstanbul, 1910); Gavroş’un Paskalyası (İstanbul, 1919).