Gittiler İşte

Eşrafını ve eşhasını şehrin kimliğinden söküp atarsanız, geriye sadece hüzün mekânları kalır. Şeyhmus Diken hüzünkâr mekânların yitik sahiplerini arıyor…

Aras Yayıncılık, Diyarbakırlı yazar Şeyhmus Diken’in Gittiler İşte adlı denemelerini yayınladı. Bazısı çeşitli yayın organlarında evvelce yayınlanmış, bazısı ise okurla ilk defa buluşan otuz metin, usta kalemin havsalasındaki Diyarbekir’i; Ermenisi, Kürdü, Süryanisiyle, insanları, sokakları ve sesleriyle kadim Amed’i, Dikranagerd’i, DikranAmed’i anlatıyor.

Halen Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı olarak görev yapan, kent kültürü, kimlik, yerel tarih gibi alanlara özel ilgi duyan, aktif sivil toplumcu Şeyhmus Diken, Gittiler İşte’de okuyucuyu hüzünlü, sitemli fakat bir o kadar umut veren bir yolculuğa çıkarıyor.

Attığı her yeni başlıkta, birlikte yaşamanın, birbirine karışmanın, kendi dilini, kendi tadını oluşturmanın rüyasını özleyen, Diyarbekir’in dar küçelerini geride bırakmış ciranolarını, kirivlerini, “komşularını, kirvelerini” bir daha görmemecesine göçüp gitmiş yemenici Şişko Agop’ları, puşici Kekê Yako’ları, Sami Hazinses’leri, Naum Faik Palak’ları ve daha nicelerini, bir kalemkâr edasıyla ince ince işliyor. Farklı zamanlarda yazılmış şarkılar, çekilmiş fotoğraflar, çıkılmış yolculuklar, bugünden geçmişe uzanan bir köprünün taşları gibi, usta bir işçilikle yan yana diziliyor. Ve kimi yerleri yıkılmış bu köprünün bekçiliğine soyunan Şeyhmus Diken, yıllar sonra çıkagelenlere, evinin yolunu arayanlara, kelam dinlemeye gönlü olanlara, gücü yetenlere yol gösteriyor…

İstanbul’a tedavi için gitmeden önce, kilisenin avlusundaki müştemilat bölümünde bir başına ve yapayalnız anılarıyla yaşayan son Ermeni Anto Dayı ipten kuşağıyla beline bağlı şalvarının cebinde taşırdı damı çökmüş kilisenin kapısının Miteloğlu anahtarından kilidini. Bir ritüel gibiydi kapının kilidini açışı. Gidip gelen hafızasıyla sürekli yinelerdi:

“Gittiler işte, hepsi gitti, bir tek ben kaldım geriye. Sahibi de, bekçisi de benim bu kilisenin.”